Αειφορία: < αεί + -φορία (< φέρω) η εσκεμμένη παραγωγή ενός αγαθού από ένα δάσος με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην μειώνεται, αλλά να βελτιώνεται η παραγωγική ικανότητα και να μην επηρεάζονται οι περιβαλλοντικές σχέσεις του η χρήση των φυσικών οικοσυστημάτων και των πηγών ενέργειας, ώστε να εξασφαλίζεται η μελλοντική ποιότητα και ισορροπία (συνεκδοχικά) άνθηση, πρόοδος, ανάπτυξη
Βιώσιμη αειφορική ανάπτυξη: Σύμφωνα με τον κλασικό ορισμό, αειφόρος ανάπτυξη είναι η «ανάπτυξη που καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες», με άλλα λόγια η μέριμνα ώστε η σημερινή μεγέθυνση να μην υπονομεύει τις δυνατότητες μεγέθυνσης των μελλοντικών γενεών. Η αειφόρος ανάπτυξη έχει επομένως τρεις συνιστώσες - οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική - που απαιτούν ισόρροπη πολιτική συνεκτίμηση. Η στρατηγική για την αειφόρο ανάπτυξη, που εγκρίθηκε το 2001 και αναθεωρήθηκε το 2005, συμπληρώνεται, μεταξύ άλλων, από την αρχή της ένταξης των περιβαλλοντικών προβληματισμών στις ευρωπαϊκές πολιτικές που έχουν αντίκτυπο στο περιβάλλον.
Εταιρική κοινωνική ευθύνη: Ο όρος Εταιρική κοινωνική ευθύνη αναφέρεται στις ενέργειες των επιχειρήσεων που αποσκοπούν στην συμβολή αντιμετώπισης περιβαλλοντικών και κοινωνικών ζητημάτων. Συγκεκριμένα οι επιχειρήσεις αποτελούν οντότητες οι οποίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με το κοινωνικό σύνολο μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται, επηρεάζοντας και επηρεαζόμενες από τα δεδομένα της εποχής και του χώρου δράσης τους. Οφείλουν επομένως να αναγνωρίζουν την ευθύνη που τους αναλογεί, απέναντι στην κοινωνία και το περιβάλλον. Να σέβονται δηλαδή τις αρχές και τις αξίες που χαρακτηρίζουν τον πολιτισμό μας (τον σεβασμό προς τον άνθρωπο - την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την παροχή ίσων ευκαιριών, τον σεβασμό στο περιβάλλον που κληρονομήσαμε και την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και της ποιότητας ζωής).
Μετρήσεις ρύπων: Οι στόλοι των οχημάτων διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύπανση αφού ανά λίτρο καύσης παράγονται περίπου 2,5 κιλά διοξειδίου του άνθρακα (CO2), η κύρια πηγή ρύπων στον κόσμο. Η μέτρηση των ρύπων γίνεται σε συνεχή βάση καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ώρου. Ο χρόνος απόκρισης των αυτομάτων αναλυτών είναι της τάξης του ενός λεπτού, δηλ. ο κάθε αναλυτής δίνει μια τιμή περίπου κάθε λεπτό. Με ένα μικροεπεξεργαστή, που βρίσκεται σε κάθε αυτόματο σταθμό και που είναι συνδεδεμένος με τους αυτόματους αναλυτές, υπολογίζονται κάθε ώρα οι μέσες ωριαίες τιμές ρύπανσης. Οι τιμές αυτές μεταβιβάζονται στον κεντρικό υπολογιστή της Υπηρεσίας, μέσω τηλεφωνικής γραμμής και με αυτό τον τρόπο είναι δυνατή η συνεχής παρακολούθηση των επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης της περιοχής.
Ατμοσφαιρική Ρύπανση: Ατμοσφαιρική ρύπανση είναι η ρύπανση της ατμόσφαιρας, δηλαδή η προσθήκη ουσιών (ρύπων) στην ατμόσφαιρα που υπό φυσιολογικές συνθήκες δε θα υπήρχαν. Στη σύγχρονη εποχή, συχνά η ρύπανση είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Η ανθρωπογενής ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλείται κυρίως από τρεις ανθρώπινες δραστηριότητες, τη βιομηχανία, τις μεταφορές και τα νοικοκυριά. Σε μια τυπική πόλη, η βιομηχανία ευθύνεται για το 50% της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, τα μέσα μεταφοράς για το 35%, ενώ τα νοικοκυριά για το 15%.
Συνέπειες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης: Η ατμοσφαιρική ρύπανση γίνεται κυρίως από οξείδια, όπως οξείδια του αζώτου, του θείου, του άνθρακα και άλλα, και από αιθάλη (άκαυστος άνθρακας σε αέρια μείγμα αέρα). Τα οξείδια του αζώτου προκαλούν το φωτοχημικό νέφος, συνήθως στα κέντρα μεγαλουπόλεων ή και τις γύρω περιοχές. Τα οξείδια του θείου και του άνθρακα αντιδρούν με τους υδρατμούς των νεφών δημιουργώντας όξινη βροχή, η οποία προσβάλλει τα δάση, ενώ το θειικό οξύ (συστατικό της όξινης βροχής) προσβάλλει τα μάρμαρα μετατρέποντάς τα σε γύψο. Το διοξείδιο του άνθρακα, αλλά και άλλα αέρια που παράγονται από ατελείς καύσεις, όπως άκαυστοι υδρογονάνθρακες, συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Στις πόλεις που βρίσκονται κοντά σε εργοστάσια παραγωγής ενέργειας όπου γίνεται καύση ορυκτών καυσίμων, όπως το πετρέλαιο ή ο λιγνίτης, υπάρχουν αρκετά αναπνευστικά περιστατικά, ενώ τα κρούσματα καρκίνου του πνεύμονα είναι αυξημένα.
Συνέπειες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης: Η ατμοσφαιρική ρύπανση γίνεται κυρίως από οξείδια, όπως οξείδια του αζώτου, του θείου, του άνθρακα και άλλα, και από αιθάλη (άκαυστος άνθρακας σε αέρια μείγμα αέρα). Τα οξείδια του αζώτου προκαλούν το φωτοχημικό νέφος, συνήθως στα κέντρα μεγαλουπόλεων ή και τις γύρω περιοχές. Τα οξείδια του θείου και του άνθρακα αντιδρούν με τους υδρατμούς των νεφών δημιουργώντας όξινη βροχή, η οποία προσβάλλει τα δάση, ενώ το θειικό οξύ (συστατικό της όξινης βροχής) προσβάλλει τα μάρμαρα μετατρέποντάς τα σε γύψο. Το διοξείδιο του άνθρακα, αλλά και άλλα αέρια που παράγονται από ατελείς καύσεις, όπως άκαυστοι υδρογονάνθρακες, συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Στις πόλεις που βρίσκονται κοντά σε εργοστάσια παραγωγής ενέργειας όπου γίνεται καύση ορυκτών καυσίμων, όπως το πετρέλαιο ή ο λιγνίτης, υπάρχουν αρκετά αναπνευστικά περιστατικά, ενώ τα κρούσματα καρκίνου του πνεύμονα είναι αυξημένα.
Μεταβιβάσιμες Άδειες Ρύπανσης (ΜΑΡ) (ή μεταβιβάσιμα δικαιώματα ρύπανσης) αποτελούν μια κατηγορία μέτρων πολιτικής που αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος και εν γένει στη περιβαλλοντική διαχείριση. Σε όλες τις περιπτώσεις τα διάφορα σχήματα ΜΑΡ συνδυάζουν δύο στοιχεία: α) τον καθορισμό φυσικών περιορισμών με τη μορφή δικαιωμάτων, ποσοστώσεων ή υποχρεώσεων και β) τη δυνατότητα μεταβίβασης αυτών μεταξύ των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Η πολιτική των μεταβιβάσιμων αδειών εκπομπών έχει σημαντικότατα πλεονεκτήματα, καθώς μειώνει το κόστος επίτευξης του περιβαλλοντικού στόχου, δίνει κίνητρα στις επιχειρήσεις για διαρκείς τεχνολογικές βελτιώσεις και μειώνει στο ελάχιστο το κόστος της κυβερνητικής παρέμβασης. Πάραυτα υπάρχουν σημαντικά προβλήματα τα οποία μπορεί να προκύψουν κατά την λειτουργία των αγορών αδειών. Για τον λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό τα προγράμματα αδειών εκπομπών να σχεδιάζονται με τρόπο ώστε να ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες εμφάνισης τέτοιων προβλημάτων. Στην περίπτωση της εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Προγράμματος μεταβιβάσιμων αδειών στην Ελλάδα, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στα παρακάτω δύο θέματα. Στην αρχική κατανομή των αδειών έτσι ώστε να ληφθούν υπόψη οι απόψεις όλων των εμπλεκομένων κλάδων παραγωγής και να αποφευχθούν προβλήματα στρεβλώσεων στην αγορά αδειών. Στην αντιμετώπιση των μονάδων οι οποίες προβλέπεται να εισέλθουν στην μετά την αρχική κατανομή των αδειών περίοδο. Το θέμα των νεοεισερχόμενων μονάδων μπορεί να είναι σημαντικό στην περίπτωση της εισόδου νέων μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο άμεσο μέλλον
Όξινη βροχή: Η επίδραση της όξινης βροχής (βλ. Αέρας) στα εδάφη εντοπίζεται στην αποσάθρωση (φυσική και χημική) των πετρωμάτων και συνεπώς στην απελευθέρωση βαρέων μετάλλων. Τα μέταλλα αυτά στη συνέχεια περνούν στα νερά και στο έδαφος και έτσι επηρεάζεται άμεσα η ζωή των φυτών και των υδρόβιων οργανισμών .Τα αργιλικά εδάφη, για παράδειγμα, λόγω της επίδρασης της όξινης βροχής, χάνουν τ η συνοχή τους και διαλυόμενα ελευθερώνουν μεγάλες ποσότητες αλουμινίου (Αl) ενώ με την αποσάθρωση των ασβεστολιθικών πετρωμάτων δημιουργείται θειικό ασβέστιο (γύψος) και νιτρικό ασβέστιο που είναι ενώσεις υδροδιαλυτές. Ταυτόχρονα η όξινη βροχή προσβάλλει το ριζικό σύστημα των φυτών με την εξουδετέρωση οργανισμών που προσλαμβάνουν άζωτο και άλλα χρήσιμα συστατικά όπως ασβέστιο και νάτριο. Στη θέση τους ενεργοποιούνται βαρέα μέταλλα (όπως αλουμίνιο) που είναι τοξικά και επηρεάζεται η βασική λειτουργία της φωτοσύνθεσης και η καρποφορία των φυτών. Έτσι αποδυναμώνονται οι μηχανισμοί άμυνας των φυτών έναντι των ξηρασιών, παγετών, παρασίτων και εντόμων και τα φυτά οδηγούνται στο θάνατο.
Προστασία του περιβάλλοντος Είναι οποιαδήποτε ενέργεια ή δραστηριότητα που έχει ως κύριο σκοπό της τη συλλογή, επεξεργασία, περιορισμό, αποτροπή ή εξάλειψη της ρύπανσης και των ρυπαίνουσων ουσιών ή υλικών ή οποιασδήποτε άλλης φύσεως υποβάθμισης του περιβάλλοντος, ανεξάρτητα αν γίνονται για συμμόρφωση με κάποια νομική ρύθμιση. Εντούτοις, δραστηριότητες ή ενέργειες που, αν και έχουν θετική επίδραση στο περιβάλλον, δεν πραγματοποιήθηκαν με κύριο γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος εξαιρούνται.
Πρωτόκολλο του Κιότο: διεθνής συνθήκη η οποία στοχεύει στη μείωση των ρυθμών εκπομπής αερίων θερμοκηπίου προκειμένου να προληφθεί η όξυνση της παγκόσμιας υπερθέρμανσης, χωρίς να μειωθούν ωστόσο οι ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης. Έτσι, κατά το πρωτόκολλο, τα κράτη που επιθυμούν να συνεχίσουν παραγωγικές δραστηριότητες οι οποίες οδηγούν σε περιβαλλοντική υποβάθμιση είναι υποχρεωμένα να αγοράσουν αντίστοιχα δικαιώματα εκπομπής αερίων θερμοκηπίου, στο πλαίσιο ενός «εμπορίου ρύπων». Δηλαδή ορίζει για κάθε κράτος ανώτατο όριο εκπομπών για επιβλαβή αέρια, και οι επιχειρήσεις οφείλουν να αγοράσουν από τις κυβερνήσεις τους το μερίδιο σε αυτό το επιτρεπόμενο ποσοστό που θέλουν.Το πρωτόκολλο έχει τεθεί μερικώς σε ισχύ από το 2005, χωρίς ως τώρα σημαντικά αποτελέσματα. Άλλες διακρατικές συνθήκες περιβαλλοντικού δικαίου είναι η σύμβαση Ραμσάρ, η Οδηγία για τα πουλιά (79/409/ΕΟΚ) και η Οδηγία των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ).
Χρηματιστήριο ρύπων: Μεγάλες ανατροπές στο σύστημα υπολογισμού και αγοραπωλησιών των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων φέρνουν, σε παγκόσμια κλίμακα, η αλλαγή προτύπων και κριτηρίων κατάταξης των ρυπογόνων επιχειρήσεων, η διαπραγμάτευση που διεξάγεται στο Ντέρμπαν της Νοτίου Αφρικής (για το νέο πρότυπο COP17) και τα ευρήματα έρευνας του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Environmental Investment Organisation της Αγγλίας. Όλα πλέον πιέζουν και συντείνουν σε μια μετεξέλιξη του μηχανισμού της διεθνούς αγοράς ρύπων, όπου θα μετρώνται και θα μετέχουν σχεδόν όλες οι εταιρίες και επιχειρήσεις και όχι μόνο οι εμφανώς ρυπογόνες. Εμμέσως θα μπουν πιθανότατα «στο χορό» και επιχειρήσεις του κλάδου των μεταφορών ή των κατασκευών, ακόμα όμως και τράπεζες ή επενδυτικοί οίκοι που, αν και δεν θεωρούνται εξίσου μεγάλοι ρυπαντές όπως πχ η βαριά βιομηχανία, εμμέσως συμμετέχουν και επηρεάζουν δραστικά την παγκόσμια έκλυση αερίων του θερμοκηπίου.
Συντονιστική Επιτροπή
Αθανασιάδου Ελένη
Αμπεριάδου Ηλιάνα
Μελισσοπούλου Μαρία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου